..::Jestestwo::..

Kundalini joga powrĂłt do korzeni

Co to jest kundalini joga i jak moÂże ona pomĂłc Zachodowi?

Dlaczego Twoja metoda przebudzenia kundalini jest raczej chaotyczna niÂż zbliÂżona do tradycyjnych, sterowanych metod?

Egzystencja to energia, ruch energii na tak wiele sposobĂłw i w tylu formach. Dla ludzkiego istnienia tÂą energiÂą jest energia kundalini. Kundalini to skupiona energia ludzkiego ciaÂła i ludzkiej psychiki.

Energia moÂże istnieĂŚ jako przejawiona albo jako nieprzejawiona. MoÂże byĂŚ w zarodku albo pojawiĂŚ siĂŞ w formie przejawionej. KaÂżda energia albo jest w zarodku albo jest w postaci przejawionej. Kundalini oznacza twĂłj totalny potencjaÂł, twoje totalne moÂżliwoÂści, ale jest to tylko zarodek, jest to tylko potencjaÂł. Sposoby przebudzenia kundalini sÂą sposobami na urzeczywistnienie twojego potencjaÂłu.

Przede wszystkim wiêc, kundalini nie jest czymœ niezwyk³ym. Jest to tylko energia cz³owieka jako taka. Ale zwykle funkcjonuje tylko jej czêœÌ, bardzo drobna czêœÌ. Nawet ta jej czêœÌ nie funkcjonuje harmonijnie, jest w konflikcie. I to jest cierpienie, niedola. Gdy twoja energia mo¿e funkcjonowaÌ harmonijnie, odczuwasz b³ogoœÌ, a gdy jest w konflikcie, przeciwstawiona sama sobie, odczuwasz, ¿e jesteœ w cierpieniu.

Dlaczego ca³a energia jest tylko potencja³em, nie stanem rzeczywistym? Nie trzeba jej w codziennym ¿yciu, nie jest wymagana. Tylko ta jej czêœÌ zaczyna dzia³aÌ, która jest wymagana, staje wobec wyzwaù. ¯ycie codzienne nie jest dla niej wyzwaniem, przejawion¹ staje siê wiêc tylko bardzo drobna jej czêœÌ i ta ma³a, przejawiona czêœÌ, nie jest harmonijna, gdy¿ twoje ¿ycie codzienne nie jest zintegrowane.

Twoje potrzeby s¹ w konflikcie. Spo³eczeùstwo wymaga jednego, twoje instynkty wymagaj¹ czegoœ ca³kiem przeciwnego. Wymogi spo³eczne s¹ w konflikcie z wymogami osobistymi. Spo³eczeùstwo ma swoje wymagania, moralnoœÌ i religia maj¹ swoje wymagania. Te konflikty nie pozwalaj¹ cz³owiekowi byÌ harmonijn¹ ca³oœci¹. Uczyni³y one cz³owieka fragmentarycznym.

Rano wymaga siê jednego, po po³udniu wymaga siê czegoœ innego. Twoja ¿ona wymaga czegoœ od ciebie, twoja matka wymaga czegoœ ca³kiem przeciwnego. Tak codzienne ¿ycie staje siê dla ciebie sprzecznymi ¿¹daniami i drobna czêœÌ twej totalnej energii, która sta³a siê przejawion¹, popada w konflikt z sam¹ sob¹.

Jest te¿ inny konflikt. Ta czêœÌ, która sta³a siê przejawiona zawsze bêdzie w konflikcie z t¹ czêœci¹, która jeszcze nie sta³a siê przejawiona. To, co rzeczywiste, zawsze bêdzie w konflikcie z³ tym, co potencjalne. To, co potencjalne, bêdzie d¹¿yÌ do przejawienia, zaœ to, co rzeczywiste, bêdzie je t³umiÌ.

UÂżywajÂąc nazewnictwa psychologicznego – nieÂświadomoœÌ jest zawsze w konflikcie ze ÂświadomoÂściÂą. ÂŚwiadomoœÌ bĂŞdzie staraÂła siĂŞ niÂą zawÂładn¹Ì, poniewaÂż zawsze zagraÂża jej przejawienie siĂŞ nieÂświadomoÂści. ÂŚwiadomoœÌ jest kontrolowana, a potencjalnoœÌ, nieÂświadomoœÌ – nie. Ze ÂświadomoÂściÂą moÂże sobie poradzisz, za to w eksplozji nieÂświadomoÂści bĂŞdziesz zagroÂżony. Nie poradzisz sobie. Taki jest ten lĂŞk ÂświadomoÂści. Jest to wiĂŞc inny konflikt, wiĂŞkszy i g³êbszy od pierwszego – konflikt miĂŞdzy ÂświadomoÂściÂą a nieÂświadomoÂściÂą, miĂŞdzy energiÂą, ktĂłra staÂła siĂŞ przejawiona, a energiÂą, ktĂłra chce byĂŚ przejawiona.

Te dwa rodzaje konfliktu sÂą przyczynÂą, dla ktĂłrej nie jesteÂś w harmonii. A gdy nie jesteÂś w harmonii, twoja energia zwrĂłci siĂŞ przeciw tobie samemu. Energia potrzebuje ruchu, a ruch zawsze odbywa siĂŞ od nieprzejawionego do przejawionego, od ziarna do drzewa, od ciemnoÂści do ÂświatÂła.

Ten ruch jest moÂżliwy tylko gdy nie ma tÂłumienia. W innym razie ten ruch, ta harmonia, zostajÂą zniszczone, a twoja energia staje siĂŞ dla ciebie wrogiem. Stajesz siĂŞ domem podzielonym wbrew sobie samemu, stajesz siĂŞ tÂłumem. Nie jesteÂś jednoÂściÂą – jesteÂś wieloÂściÂą.

Taka jest sytuacja istniejÂąca poÂśrĂłd ludzi. A tak nie powinno W. Dlatego jest brzydota i cierpienie. BÂłogoœÌ i piĂŞkno mogÂą tylko wtedy przyjœÌ, kiedy energia Âżyciowa jest w ruchu, w ruchu Âłatwym, w ruchu odprĂŞÂżonym, nietÂłumionym, niehamowanym; zintegrowanym, nie fragmentarycznym; nie w konflikcie z sobÂą samym, a w jednoÂści i organicznej caÂłoÂści. Gdy energia dochodzi do harmonijnej jednoÂści, jest to rozumiane jako kundalini. Kundalini to tylko techniczna nazwa caÂłej energii w jednoÂści, w ruchu, w harmonii, bez konfliktu, we wspó³dziaÂłaniu: komplementarnej i organicznie caÂłoÂściowej. Wtedy i tylko wtedy nastĂŞpuje przemiana – niepowtarzalna i nieznana.

Gdy energie s¹ w konflikcie, chcesz siê ich pozbyÌ. Poczujesz siê dobrze dopiero wtedy, gdy twoje sprzeczne sobie energie zostan¹ uwolnione, wyrzucone. Ale zawsze wtedy, gdy je wyrzucasz, twoja energia ¿yciowa, ¿ywotnoœÌ, porusza siê do do³u, albo na zewn¹trz. Ten ruch w dó³ to ruch na zewn¹trz, a ruch do góry to ruch do wewn¹trz. Im bardziej energie poruszaj¹ siê w górê, tym bardziej wstêpuj¹ do œrodka; im bardziej opadaj¹, tym bardziej wychodz¹ na zewn¹trz. Gdy wyrzucisz konfliktowe energie, poczujesz ulgê, ale to tylko przypomina rozrzucanie ¿ycia kawa³kami, czêœciami, fragmentami. Jest to samobójcze. Póki energia ¿yciowa nie stanie siê jednoœci¹, harmonijna, i przep³yw skieruje siê do wewn¹trz, jesteœmy samobójczy.

Gdy wyrzucisz energiĂŞ na zewnÂątrz, odczujesz ulgĂŞ – ta ulga musi byĂŚ jednak chwilowa, bo ty stale jesteÂś ÂźrĂłdÂłem energii. Energia znĂłw siĂŞ gromadzi i znĂłw bĂŞdziesz musiaÂł siĂŞ jej pozbyĂŚ. To, co zwykle znamy jako przyjemnoœÌ, to jedynie wyrzucenie energii bĂŞdÂących siĂŞ w konflikcie. PrzyjemnoœÌ oznacza, Âże zostajesz pozbawiony ciĂŞÂżaru. Zawsze jest negatywna, nigdy pozytywna. A bÂłogoœÌ jest pozytywna. Przychodzi tylko wtedy, gdy twe energie sÂą dopeÂłnione.

Gdy twoje energie nie zostaj¹ wyrzucone, ale maj¹ przep³yw do wewn¹trz, gdy stajesz siê z nimi jednoœci¹ i nie jesteœ z nimi w konflikcie, jest to ruch do wewn¹trz. Ten ruch nie ma koùca. Staje siê coraz g³êbszy i g³êbszy, a im g³êbiej wchodzi, tym bardziej staje siê pe³ny b³ogoœci, tym bardziej ekstatyczny.

Energia moÂże wiĂŞc mieĂŚ dwie moÂżliwoÂści. Pierwsza to tylko ulga, wyrzucenie energii, ktĂłre staÂły siĂŞ dla ciebie brzemieniem i ktĂłrych nie umiesz wykorzystaĂŚ, z ktĂłrymi nie moÂżesz byĂŚ twĂłrczy. Ten stan umysÂłu jest anty-kundalini.

Zwyczajny stan umysÂłu ludzi jest anty-kundalini. Energja porusza siĂŞ od centrum na obrzeÂża, bo jest to kierunek, w ktĂłrym ty siĂŞ poruszasz. Kundalini oznacza dokÂładne tego przeciwieĂąstwo. SiÂły, energie, poruszajÂą siĂŞ od obrzeÂża do centrum.

Ten ruch do wewnÂątrz, ruch ku Âśrodkowi, jest peÂłen bÂłogoÂści a ruch na zewnÂątrz daje ci szczĂŞÂście i cierpienie. BĂŞdzie chwilowe szczĂŞÂście i trwaÂłe cierpienie. SzczĂŞÂście bĂŞdzie przychodziÂło tylko w przerwach. Tylko wtedy, gdy masz nadziejĂŞ, tylko wtedy, masz oczekiwania, jest przerwa. Faktyczny wynik zawsze jest cierpieniem.

SzczĂŞÂście zawiera siĂŞ w oczekiwaniu, w nadziei, w pragnieniu, w snuciu marzen. A ty tylko tracisz brzemiĂŞ – to szczĂŞÂście jest totalnie negatywne. Nie ma szczĂŞÂścia jako takiego, jest jedynie chwilowa nieobecnoœÌ cierpienia. TÂą nieobecnoœÌ przyjmuje siĂŞ za szczĂŞÂście.

Ci¹gle tworzysz nowe energie. To rozumiane jest jako ¿ycie: zdolnoœÌ do ci¹g³ego tworzenia si³y ¿yciowej. Gdy ta zdolnoœÌ znika, jesteœ martwy. To paradoks: stale tworzysz energiê, a nie wiesz co z ni¹ zrobiÌ. Gdy jest ju¿ stworzona, wyrzucasz j¹, ale gdy nie zostaje stworzona, odczuwasz cierpienie, nieszczêœcie.

Gdy siÂła Âżyciowa nie zostaje stworzona, czujesz siĂŞ Âźle. A gdy jest juÂż stworzona, znowu czujesz siĂŞ Âźle. Pierwsza choroba jest chorobÂą sÂłaboÂści, druga choroba jest chorobÂą energii, ktĂłra staÂła siĂŞ dla ciebie brzemieniem. Nie umiesz jej zharmonizowaĂŚ, uczyniĂŚ jÂą twĂłrczÂą, uczyniĂŚ jÂą peÂłnÂą bÂłogoÂści. StworzyÂłeÂś jÂą – i nie wiesz co z niÂą zrobiĂŚ, wiĂŞc po prostu jÂą wyrzucasz. Potem znĂłw tworzysz wiĂŞcej energii. Jest to absurd, ale ten absurd jest tym co zwykle nazywamy ludzkim istnieniem: ciÂągÂłe tworzenie energii, ktĂłra ciÂągle staje siĂŞ brzemieniem, i ktĂłrej ciÂągle musisz siĂŞ pozbywaĂŚ.

Dlatego seks staÂł siĂŞ tak istotny, tak znaczÂący – gdyÂż jest to jeden z najwiĂŞkszych sposobĂłw na pozbawianie siĂŞ energii. Gdy spoÂłeczeĂąstwo staje siĂŞ bogate, masz wiĂŞcej ÂźrĂłdeÂł, poprzez ktĂłre moÂżna stwarzaĂŚ energiĂŞ. Wtedy stajesz siĂŞ bardziej seksualny, bo masz wiĂŞcej napiĂŞĂŚ, ktĂłre chcesz rozÂładowaĂŚ.

Energia stale jest stwarzana i wyrzucana. Gdy ktoœ jest doœÌ inteligentny, doœÌ wra¿liwy, poczuje absurdalnoœÌ tej sytuacji, ca³y jej bezsens. Wtedy zaczyna odczuwaÌ brak celu w ¿yciu. Czy jesteœ tylko narzêdziem do tworzenia i wyrzucania energii? Jaki to ma sens? Jaka jest w ogóle potrzeba istnienia? Samo bycie narzêdziem, przez które tworzona jest energia i wyrzucana? Im wiêc bardziej cz³owiek jest wra¿liwy, tym bardziej odczuje bezsensownoœÌ ¿ycia takiego, jakim je znamy.

Kundalini oznacza przemianĂŞ tej absurdalnej sytuacji w sytuacjĂŞ peÂłnÂą sensu. Nauka kundalini jest jednÂą z najbardziej subtelnych nauk. Nauki fizyczne teÂż zajmujÂą siĂŞ energiÂą, ale energiÂą materialnÂą, nie psychicznÂą. Joga zajmuje siĂŞ energiÂą psychicznÂą. Jest naukÂą o metafizyce, o tym, co transcendentalne.

Podobnie jak i energia materialna, któr¹ zajmuje siê nauka, ta energia psychiczna mo¿e byÌ twórcza lub destruktywna. Jeœli jest niewykorzystana, staje siê destruktywna; wykorzystana, staje siê twórcza. Ale mo¿e te¿ byÌ wykorzystana nie-twórczo. Chc¹c j¹ uczyniÌ twórcz¹, nale¿y przede wszystkim zrozumieÌ, ¿e powinieneœ urzeczywistniaÌ nie tylko jak¹œ czêœÌ swego potencja³u. Gdy jedna czêœÌ zostaje urzeczywistniona, a pozosta³a, wiêksza czêœÌ twojego potencja³u, pozostaje nieurzeczywistniona, nie jest to sytuacja, która mo¿e byÌ twórcza.

CaÂłoœÌ musi byĂŚ urzeczywistniona – caÂły twĂłj potencjaÂł musi byĂŚ urzeczywistniony. SÂą metody urzeczywistnienia tego potencjaÂłu, uczynienia go stanem faktycznym, przebudzenia. ÂŚpi on, niczym w¹¿. To dlatego zostaÂł nazwany kundalini – moc wĂŞÂża, ÂśpiÂącego wĂŞÂża.

JeÂśli widziaÂłeÂś ÂśpiÂącego wĂŞÂża, wÂłaÂśnie tak to wyglÂąda – leÂży zwiniĂŞty, w ogĂłle nie ma ruchu. Ale w¹¿ moÂże stan¹Ì prosto na swym ogonie. Staje tak mocÂą swojej energii. Dlatego symbolicznie uÂżywa siĂŞ wĂŞÂża. Twoja energia Âżyciowa rĂłwnieÂż jest zwiniĂŞta k³êbek i Âśpi. Ale moÂże siĂŞ wyprostowaĂŚ, moÂże siĂŞ przebudziĂŚ z urzeczywistnionym caÂłym swoim potencjaÂłem. Wtedy zostaje przemieniony.

ÂŻycie i ÂśmierĂŚ to jedynie dwa stany energii – Âżycie oznacza energiĂŞ funkcjonujÂącÂą, ÂśmierĂŚ oznacza energiĂŞ, ktĂłra nie funkcjonuje. ÂŻycie oznacza energiĂŞ przebudzonÂą, ÂśmierĂŚ oznacza energiĂŞ, ktĂłra znĂłw zapadÂła w sen. WiĂŞc wedÂług kundalini jogi w zwyczajnym stanie jesteÂś tylko czĂŞÂściowo Âżywy. Ta czêœÌ twojej energii, ktĂłra staÂła siĂŞ urzeczywistniona, to twoje Âżycie. PozostaÂła czêœÌ tak g³êboko Âśpi, Âże wydaje siĂŞ jakby jej nie byÂło.

Ale mo¿na j¹ przebudziÌ. Jest wiele metod, z pomoc¹ których kundalini joga próbuje tê potencjalnoœÌ uczyniÌ rzeczywistoœci¹ Na przyk³ad pranayama (kontrola oddechu) jest jedn¹ z metod uderzania w tê œpi¹c¹ energiê. Oddechem to uderzanie jest mo¿liwe, poniewa¿ oddech jest pomostem miêdzy ¿yciow¹ energi¹, twoj¹ pran¹, twoim pierwotnym Ÿród³em ¿ywotnoœci, i twoj¹ faktyczn¹ egzystencj¹. To jest pomost miêdzy tym, co potencjalne i tym, co rzeczywiste.

Gdy zmienisz system oddychania, zmienia siĂŞ caÂły twĂłj system energetyczny. Gdy Âśpisz, twoje oddychanie siĂŞ zmienia. Gdy jest obudzony, twoje oddychanie siĂŞ zmienia. Gdy jesteÂś w zÂłoÂści, twoje oddychanie jest inne; gdy jesteÂś w miÂłoÂści, twoje oddychanie, jest inne; gdy jesteÂś w namiĂŞtnoÂści seksualnej, twoje oddychanie jest inne. W kaÂżdym stanie umysÂłu jest szczegĂłlna cecha siÂły Âżyciowej, stÂąd zmienia siĂŞ oddychanie.

W zÂłoÂści, wiĂŞcej energii potrzebujesz na peryferiach. Gdy jesteÂś w niebezpieczenstwie, gdy musisz atakowaĂŚ lub gdy musisz siĂŞ broniĂŚ – wiĂŞcej energii potrzebujesz na peryferiach. Ta energia bĂŞdzie napÂływaĂŚ z centrum.

Poniewa¿ w akcie seksualnym z cia³a wyrzucana jest wielka iloœÌ energii, czujesz siê potem wyczerpany. Po z³oœci te¿ czujesz siê wyczerpany. Ale po chwili pe³nej mi³oœci nie czujesz siê wyczerpany. Czujesz siê œwie¿y. Po modlitwie, czujesz siê œwie¿y. Dlaczego sta³o siê coœ przeciwnego? W chwili pe³nej mi³oœci, energia nie jest potrzebna na peryferiach, gdy¿ nie ma zagro¿enia.

JesteÂś spokojny, odprĂŞÂżony, dlatego energia napÂływa do wewnÂątrz. Gdy energia pÂłynie do wewnÂątrz, czujesz siĂŞ ÂświeÂży.

Po g³êbokim oddychaniu czujesz siê œwie¿y, bo energia p³ynie do wewn¹trz. Gdy energia p³ynie do wewn¹trz, czujesz siê o¿ywiony, spe³niony, odczuwasz dobre samopoczucie.

Jeszcze jedno, na co trzeba zwrĂłciĂŚ uwagĂŞ: gdy energia pÂłynie do wewnÂątrz, oddech zacznie mieĂŚ innÂą charakterystykĂŞ. BĂŞdzie odprĂŞÂżony, rytmiczny, harmonijny. Chwilami w ogĂłle nie bĂŞdziesz go czuÂł – czujesz jakby siĂŞ zatrzymaÂł. Staje siĂŞ tak subtelny! Energia nie jest potrzebna, wiĂŞc oddech ustaje. W samadhi, w ekstazie, czÂłowiek odczuwa, Âże oddech zatrzymaÂł siĂŞ caÂłkowicie. Nie potrzeba odpÂływu energii na zewnÂątrz, dlatego oddech nie jest konieczny.

Poprzez pranayamê ta potencjalna energia wewn¹trz ciebie jest systematycznie przebudzana. Mo¿na j¹ te¿ uchwyciÌ astmami, pozycjami jogi, gdy¿ cia³o w ka¿dym punkcie po³¹czone jest ze Ÿród³em energii. Dlatego ka¿da pozycja wywiera odpowiednie dzia³anie na Ÿród³o energii.

Pozycjê stosowan¹ przez Buddê nazywamy padmasan, pozycj¹ lotosu. Jest to jedna z tych pozycji, w których potrzeba najmniej energii. Siedz¹c prosto, siedzisz taki zrównowa¿ony, ¿e stajesz siê jednoœci¹ z ziemi¹. Nie ma przyci¹gania grawitacyjnego. A jeœli d³onie i stopy masz w takiej pozycji, ¿e powstanie obwód zamkniêty, elektrycznoœÌ ¿ycia p³yn¹Ì bêdzie w tym obwodzie. Pozycja Buddy jest pozycj¹ okr¹g³¹. Energia staje siê kolista, nie jest wyrzucana na zewn¹trz.

Energia zawsze wychodzi na zewnÂątrz przez palce, dÂłonie lub stopy. Ale z ksztaÂłtu okrÂągÂłego energia nie moÂże wypÂływaĂŚ na zewnÂątrz. Dlatego kobiety sÂą bardziej odporne na choroby niÂż mĂŞÂżczyÂźni, i dlatego ÂżyjÂą dÂłuÂżej. Im okrÂąglejsze jest ciaÂło, tym mniej energii wypÂływa na zewnÂątrz.

Kobiety nie sÂą tak wyczerpane po akcie seksualnym, bo ich narzÂąd seksualny jest okrÂągÂły i wchÂłaniajÂący. MĂŞÂżczyÂźni sÂą bardziej wyczerpani. W rezultacie ksztaÂłtu ich narzÂądu seksualnego, wiĂŞcej energii jest wyrzucanej na zewnÂątrz. Nie tylko biologicznej energii, ale i psychicznej energii.

Wszystkie punkty ujœcia energii s¹ w padmasanie po³¹czone, energia nie mo¿e wiêc poruszaÌ siê na zewn¹trz. Nogi s¹ skrzy¿owane, d³onie dotykaj¹ stóp, a stopy dotykaj¹ oœrodka seksu, pozycja jest tak wyprostowana, ¿e nie ma ¿adnego przyci¹gania grawitacyjnego. W tej pozycji mo¿na zupe³nie zapomnieÌ o ciele gdy¿ energia ¿ycia nie wyp³ywa na zewn¹trz. Oczy te¿ powinny byÌ zamkniête albo pó³przymkniête, a ga³ki oczne nieruchome bo oczy te¿ s¹ wielkim kana³em wylotowym dla energii.

Nawet we Âśnie wyrzucasz tyle energii ruchami gaÂłek ocznych. Jednym ze sposobĂłw poznania czy czÂłowiek Âśni czy nie, jest przyÂłoÂżenie palcĂłw do jego oczu. JeÂśli siĂŞ poruszajÂą, ten czÂłowiek Âśni. PrzebudÂź go, a stwierdzisz, Âże ÂśniÂł. JeÂśli gaÂłki oczne nie poruszaj siĂŞ, jest we Âśnie bez marzen sennych, sushupti. Wszelka energia zmierza do wewnÂątrz i nic nie wydostaje siĂŞ na zewnÂątrz.

Asany, pranayama – tyle jest metod, ktĂłrymi energie moÂżna nakÂłoniĂŚ do pÂłyniĂŞcia do wewnÂątrz. Gdy pÂłynÂą do wnĂŞtrza, stajÂą siĂŞ jednoÂściÂą, bo w centrum nie moÂże byĂŚ wiĂŞcej niÂż jedno. Dlatego im wiĂŞcej energii zmierza do wnĂŞtrza, tym wiĂŞksza harmonia. Konflikty odpadajÂą. W centrum nie ma konfliktu – jest organiczna jednoœÌ caÂłoÂści. To dlatego odczuwana jest bÂłogoœÌ.

Jeszcze jedno – asany i pranayamy to pomoce przez ciaÂło, i waÂżne, ale nie sÂą to jedyne pomoce fizyczne. Gdy umysÂł jest w konflikcie, nie bĂŞdÂą pomocÂą, bo tak naprawdĂŞ ciaÂło i umysÂł nie sÂą dwoma oddzielnymi strukturami – jesteÂś ciaÂło-umysÂłem. JesteÂś psychosomatyczny, albo somato-psychiczny. O ciele mĂłwimy jako o czymÂś jednym, o umyÂśle jako o czymÂś innym, ale ciaÂło i umysÂł sÂą dwoma biegunami jednej energii. CiaÂło jest materialne, umysÂł jest subtelny, ale to ta sama energia.

Trzeba pracowaĂŚ z obu polarnoÂści. Dla ciaÂła jest hatha joga: asany, pranayama, etcetera, a dla umysÂłu jest raja joga i inne| jogi, ktĂłre w zasadzie zajmujÂą siĂŞ nastawieniami mentalnymi.

Cia³o i umys³ to jedna energia. Mo¿esz kontrolowaÌ oddech bêd¹c w z³oœci, i z³oœÌ umrze. Jeœli zdo³asz stale oddychaÌ rytmicznie, z³oœÌ nie mo¿e ciê opanowaÌ. Tak samo, gdy bêdziesz oddycha³ rytmicznie, namiêtnoœÌ seksualna nie mo¿e tob¹ zaw³adn¹Ì. Bêdzie, ale nie stanie siê przejawiona. Nikt nie bêdzie wiedzia³, ¿e jest. Nawet ty nie bêdziesz w stanie tego stwierdziÌ. Tak mo¿na t³umiÌ seks, z³oœÌ mo¿na t³umiÌ. Rytmicznym oddychaniem mo¿esz tak je t³umiÌ, ¿e sam nie bêdziesz nawet ich œwiadomy. Ale ta z³oœÌ czy seks dalej istniej¹. Cia³o je st³umi³o, ale one s¹ wewn¹trz, nietkniête.

Trzeba pracowaÌ z cia³em i z umys³em. Cia³o trzeba ÌwiczyÌ metodologi¹ jogi, a umys³ uwa¿noœci¹. Jeœli praktykujesz jogê, trzeba ci bêdzie wiêcej uwa¿noœci, bo wszystko stanie siê subtelniejsze. Kiedy jesteœ w z³oœci, zwykle mo¿esz zdaÌ sobie z tego sprawê, bo jest ona tak widoczna. Ale jeœli praktykujesz prana-yamê, potrzeba ci bêdzie wiêkszej uwa¿noœci, ostrzejszej wra¿liwoœci, by staÌ siê œwiadomym z³oœci, bo teraz z³oœÌ stanie siê subtelniejsza. Cia³o nie wspó³pracuje z ni¹, nie bêdzie wiêc w ogóle ¿adnego fizycznego jej wyrazu.

Gdy ludzie praktykuj¹ techniki uwa¿noœci równoczeœnie praktykuj¹c metody jogiczne, poznaj¹ g³êbsze sfery uwa¿noœci. Jeœli nie, staj¹ siê œwiadomi tylko tego, co namacalne. Jeœli zmienisz to namacalne nie zmieniaj¹c tego, co subtelne, znajdziesz siê w dylemacie. Teraz konflikt potwierdzi sw¹ si³ê w nowy sposób.

Joga pomaga, ale jest tylko jedn¹ czêœci¹. Drug¹ czêœci¹ jest to, co Budda nazywa³ uwa¿noœci¹ umys³u. Praktykuj jogê, aby cia³o sta³o siê rytmiczne i wspó³dzia³a³o z twoimi wewnêtrznymi ruchami, i równoczeœnie praktykuj uwa¿noœÌ umys³u.

BÂądÂź Âświadomy oddychania. W jodze musisz zmieniĂŚ proces oddychania. W uwaÂżnoÂści umysÂłu musisz byĂŚ Âświadomy oddychania takiego, jakim ono jest. Po prostu bÂądÂź go Âświadomym. JeÂśli zdoÂłasz staĂŚ siĂŞ Âświadomy oddychania, moÂżesz staĂŚ siĂŞ Âświadomy procesĂłw myÂślowych – inaczej jest to niemoÂżliwe.

Kto usiÂłuje bezpoÂśrednio staĂŚ siĂŞ Âświadomy procesĂłw myÂślowych, nie jest w stanie tego uczyniĂŚ. BĂŞdzie to bardzo Âżmudne, mĂŞczÂące. Oddychanie jest drzwiami do umysÂłu. JeÂśli na chwilĂŞ zatrzymasz oddychanie, myÂśli teÂż ustanÂą. Gdy ustaje oddychanie, proces myÂślowy siĂŞ zatrzymuje. Gdy twoje myÂślenie jest chaotyczne, twoje oddychanie bĂŞdzie chaotyczne. Oddychanie rĂłwnoczeÂśnie odzwierciedla twoje procesy myÂślowe.

Budda mĂłwi o anapanasati, jodze uwaÂżnoÂści oddechu wchodzÂącego i wychodzÂącego. MĂłwi: “zacznij od tego." I to jest wÂłaÂściwy poczÂątek. Powinno siĂŞ zaczynaĂŚ od oddychania, nigdy od sam procesu myÂślowego. Gdy moÂżesz odczuwaĂŚ subtelne ruchy oddechu tylko wtedy bĂŞdziesz w stanie odczuwaĂŚ subtelne ruchy myÂśli.

UwaÂżnoœÌ procesu myÂślowego zmieni jakoœÌ umysÂłu – asany, pranayama zmieniÂą jakoœÌ ciaÂła. Wtedy przyjdzie chwila, gdy ciaÂło i umysÂł stajÂą siĂŞ jednoÂściÂą, w ogĂłle bez Âżadnego konflikt. Gdy sÂą zsynchronizowane, nie jesteÂś ani ciaÂłem, ani umysÂłem. Po raz pierwszy poznajesz siebie jako JaŸù. Wykraczasz ponad.

WykroczyĂŚ ponad moÂżna tylko wtedy, gdy nie ma konfliktu. W tej chwili harmonii, gdy ciaÂło i umysÂł sÂą jednoÂściÂą, gdy ma konfliktu, wykraczasz ponad jedno i drugie. Nie jesteÂś a jednym, ani drugim. Teraz w pewnym sensie jesteÂś niczym, nie-czymÂś – jesteÂś samÂą ÂświadomoÂściÂą. Nie ÂświadomoÂściÂą czegoÂś a samÂą uwaÂżnoÂściÂą.

Ta uwaÂżnoœÌ bez bycia Âświadomym czegokolwiek, ta ÂświadomoœÌ bez bycia Âświadomym czegokolwiek, jest chwilÂą eksplozji. Twe potencjalne moÂżliwoÂści stajÂą siĂŞ rzeczywistoÂściÂą. Eksplodujesz w nowÂą rzeczywistoœÌ – to, co ostateczne. TÂą ostatecznoÂściÂą zajmujÂą siĂŞ wszystkie religie.

Jest wiele sposobĂłw na dotarcie do tej ostatecznoÂści. MoÂżna mĂłwiĂŚ o kundalini albo nie, nie jest to istotne. Kundalini to tylko sÂłowo. MoÂżesz uÂżyĂŚ innego sÂłowa. Ale to, co jest sensem sÂłowa “kundalini", musi w taki czy inny sposĂłb istnieĂŚ jako napÂływ energii do wewnÂątrz.

Ten nap³yw do wewn¹trz to jedyna rewolucja, jedyna wolnoœÌ.; Inaczej stale bêdziesz tworzy³ wiêcej piekie³, bo im bardziej wychodzisz na zewn¹trz, tym bardziej oddalasz siê od siebie, a im bardziej oddalasz siê od siebie, tym bardziej jesteœ chory i nie masz lekkoœci.

Kundalini jest pierwotnym ÂźrĂłdÂłem wszelkiego Âżycia, ale ty jesteÂś od niego odciĂŞty na tyle sposobĂłw. I stajesz siĂŞ kimÂś stojÂącym poza samym sobÂą, i nie wiesz jak wrĂłciĂŚ do domu. Nauka jogi jest tym powrotem do domu. JeÂśli chodzi o przemianĂŞ czÂłowieka, kundalini joga jest najsubtelniejszÂą z nauk.

Pytasz dlaczego tradycyjne metody s¹ systematyczne, a moja metoda jest chaotyczna. Tradycyjne metody s¹ systematyczne, bo dawniej inni byli ludzie, ludzie, dla których je opracowywano. Cz³owiek wspó³czesny jest bardzo nowym zjawiskiem. ¯adnej tradycyjnej metody nie mo¿na stosowaÌ dok³adnie tak¹, jaka jest, ]30 cz³owiek wspó³czesny nigdy dot¹d nie istnia³. W pewnej mierze wszystkie tradycyjne metody sta³y siê wiêc bezu¿yteczne.

Na przykÂład ciaÂło – bardzo siĂŞ zmieniÂło. Nie jest teraz takie naturalne, jak byÂło w czasach, gdy Patanjali opracowywaÂł swĂłj system jogi. Jest caÂłkiem inne. Jest tak zatrute, Âże Âżadna tradycyjna metoda nie moÂże byĂŚ pomocna.

W przeszÂłoÂści medycyny nie dopuszczano do joginĂłw praktykujÂących hatha jogĂŞ, w ogĂłle nie dopuszczano, bo zmiany chemiczne nie tylko utrudniÂłyby metody, ale byÂłyby teÂż szkodliwe. Ale teraz caÂła atmosfera jest sztuczna, powietrze, woda, spoÂłeczeĂąstwo, warunki Âżycia. Nic nie jest naturalne. Rodzisz siĂŞ w sztucznoÂści – rozwijasz siĂŞ w niej. Dlatego dziÂś tradycyjne metody oka¿¹ siĂŞ szkodliwe. MuszÂą byĂŚ zmieniane w zaleÂżnoÂści od wspó³czesnych warunkĂłw.

Jeszcze jedno: charakterystyka umysÂłu zmieniÂła siĂŞ zasadniczo. W czasach Patanjaliego mĂłzg nie byÂł centrum osobowoÂści czÂłowieka, byÂło nim serce. A wczeÂśniej nawet serce nim nie byÂło. ByÂło ono jeszcze niÂżej, blisko pĂŞpka. Hatha joga opracowaÂła metody uÂżyteczne, znaczÂące, dla kogoÂś, u kogo pĂŞpek byÂł centrum osobowoÂści. Potem serce staÂło siĂŞ centrum. Dopiero wtedy moÂżna byÂło stosowaĂŚ jogĂŞ bhakti. Bhakti joga rozwinĂŞÂła siĂŞ w Âśredniowieczu, gdyÂż to wtedy centrum osobowoÂści zmieniÂło siĂŞ z pĂŞpka na serce.

Metoda musi zmieniaĂŚ siĂŞ zaleÂżnie od osoby, dla ktĂłrej jest przeznaczona. Teraz nawet bhakti joga jest nieistotna. Centrum przesunĂŞÂło siĂŞ jeszcze dalej od pĂŞpka. Teraz mĂłzg jest centrum. Dlatego nauki takie, jak Krishnamurtiego, zyskujÂą zwolennikĂłw. ÂŻadnej metody nie trzeba, Âżadnej techniki nie trzeba – tylko zrozumienia. Ale gdy jest to tylko werbalne zrozumienie, tylko intelektualne – nic siĂŞ nie zmienia, nic nie ulega przemianie. ZnĂłw staje siĂŞ to gromadzeniem wiedzy.

U¿ywam raczej chaotycznych metod ni¿ systematycznych, bo metoda chaotyczna bardzo pomaga w zepchniêciu centrum z mózgu w dó³. ¯adn¹ systematyczn¹ metod¹ nie mo¿na tego centrum zepchn¹Ì w dó³, bo systematycznoœÌ jest tworem mózgu. Met systematyczna wzmocni mózg, da mu wiêcej energii.

Dziêki metodom chaotycznym mózg zostaje zneutralizowany. Nie ma nic do robienia. Ta metoda jest tak chaotyczna, ¿e centrum automatycznie spychane jest z mózgu do serca. Je¿eli bêdziesz robiÌ moj¹ metodê medytacji dynamicznej ¿ywio³owo, nie systematycznie, chaotycznie, twoje centrum przemieœci siê do serca. Wtedy nast¹pi katharsis. Katharsis jest potrzebne, bo serce jest tak st³umione dzia³aniem mózgu. Mózg tak bardzo zaw³adn¹³ istnieniem, ¿e zaw³adn¹³ tob¹. Nie ma miejsca dla serca, dlatego têsknoty serca s¹ t³umione. Nigdy nie œmia³eœ siê z g³êbi serca, nigdy nie ¿y³eœ z g³êbi serca, nic nie robi³eœ z g³êbi serca. Mózg zawsze wkracza aby systematyzowaÌ, aby czyniÌ wszystko matematycznym, i serce jest t³umione.

Dlatego metody chaotycznej potrzeba przede wszystkim po to by zepchn¹Ì centrum ÂświadomoÂści z mĂłzgu do serca. Wtedy dla zrzucenia brzemienia z serca, dla zrzucenia stÂłumieĂą, dla otwartÂści serca, potrzeba katharsis. Gdy serce staje siĂŞ lekkie i bez ciĂŞÂżaru, centrum ÂświadomoÂści spychane jest jeszcze niÂżej: dochodzi do pĂŞpka. PĂŞpek jest ÂźrĂłdÂłem witalnoÂści, pierwotnym ÂźrĂłdÂłem, z ktĂłrego wszystko inne pochodzi – ciaÂło i umysÂł i wszystko.

Stosujê metodê chaotyczn¹ bardzo œwiadomie. Systematyczna metodyka teraz nie pomo¿e, bo mózg u¿yje j¹ jako w³asne narzêdzie. Samo œpiewanie bhajanów te¿ teraz nie pomo¿e, bo serce i tak jest obci¹¿one, ¿e nie mo¿e rozkwitn¹Ì w autentycznym œpiewie. Œpiew mo¿e byÌ dla niego tylko ucieczk¹, modlitwa mo¿e byÌ dla niego tylko ucieczk¹. Serce nie mo¿e rozkwitn¹Ì w modlitwie, tak bardzo obci¹¿one jest st³umieniami. Nie spotka³em jeszcze cz³owieka, który móg³by wejœÌ g³êboko w autentyczn¹ modlitwê. Modlitwa jest niemo¿liwa, bo sama mi³oœÌ sta³a siê niemo¿liwa.

ÂŚwiadomoœÌ trzeba zepchn¹Ì w dó³ – do ÂźrĂłdÂła, do korzeni. Tylko wtedy zaistnieje moÂżliwoœÌ przemiany. Dlatego uÂżywam chaotycznych metod do zepchniĂŞcia ÂświadomoÂści z mĂłzgu w dó³.

Zawsze, gdy jesteÂś w chaosie, mĂłzg przestaje funkcjonowaĂŚ. Na przykÂład gdy prowadzisz samochĂłd i nagle ktoÂś wbiega przed ciebie, i reagujesz tak nagle, Âże nie moÂże to byĂŚ dzieÂłem mĂłzgu.

MĂłzg potrzebuje czasu. MyÂśli co ma zrobiĂŚ, czego nie robiĂŚ. Dlatego zawsze, gdy moÂże nastÂąpiĂŚ wypadek i wciskasz hamulec, odczuwasz doznania w okolicy pĂŞpka, jakby to Âżo³¹dek reagowaÂł. Wskutek tego wypadku ÂświadomoœÌ jest spychana do pĂŞpka. Gdyby ten wypadek moÂżna byÂło wczeÂśniej przewidzieĂŚ, mĂłzg mĂłgÂłby sobie z nim poradziĂŚ – ale gdy jesteÂś w wypadku, dzieje siĂŞ coÂś nieznanego. Wtedy zauwaÂżasz, Âże twoja ÂświadomoœÌ przeniosÂła siĂŞ do pĂŞpka.

Gdy zapytasz mnicha Zenu “SkÂąd myÂślisz?" poÂłoÂży rĂŞce na Âżo³¹dku. Gdy ludzie Zachodu pierwszy raz spotkali japoĂąskich mnichĂłw, nie mogli zrozumieĂŚ. “Co za bzdury! Jak moÂżna myÂśleĂŚ z Âżo³¹dka?" A odpowiedÂź Zenu jest bardzo znaczÂąca. ÂŚwiadomoœÌ moÂże wykorzystaĂŚ kaÂżdy oÂśrodek ciaÂła, a oÂśrodkiem, ktĂłry jest najbliÂższy pierwotnemu ÂźrĂłdÂłu, jest pĂŞpek. MĂłzg jest najbardziej oddalony od tego pierwotnego ÂźrĂłdÂła, dlatego gdy energia Âżyciowa porusza siĂŞ na zewnÂątrz, to mĂłzg staje siĂŞ centrum ÂświadomoÂści. A gdy energia Âżyciowa porusza siĂŞ do wewnÂątrz, tym centrum w koĂącu staje siĂŞ pĂŞpek.

Metody chaotyczne potrzebne sÂą do zepchniĂŞcia ÂświadomoÂści do jej korzeni, gdyÂż przemiana moÂżliwa jest tylko od korzeni. JeÂśli tak nie jest, bĂŞdziesz ciÂągle werbalizowaÂł i przemiany nie bĂŞdzie. WiedzieĂŚ co jest sÂłuszne nie wystarcza. Musisz dokonaĂŚ przemiany korzeni – inaczej siĂŞ nie zmienisz.

JeÂżeli ktoÂś wie, co jest sÂłuszne i nie moÂże nic z tym zrobiĂŚ, staje siĂŞ po dwakroĂŚ napiĂŞty. Rozumie, ale nic nie moÂże zrobiĂŚ. Rozumienie ma sens tylko wtedy, gdy pochodzi z pĂŞpka, z korzeni. JeÂżeli rozumiesz z mĂłzgu, nie dziaÂła to przemieniajÂąco.

MĂłzgiem nie moÂżna poznaĂŚ ostatecznego, gdyÂż funkcjonujÂąc poprzez mĂłzg jesteÂś w konflikcie z korzeniami, z ktĂłrych przyszedÂłeÂś. Twoim problemem jest to, Âże odszedÂłeÂś od pĂŞpka. PrzyszedÂłeÂś z pĂŞpka i umrzesz przez niego. CzÂłowiek musi wrĂłciĂŚ do korzeni. Ale ten powrĂłt jest trudny, Âżmudny.

Kundalini joga zajmuje siĂŞ energiÂą Âżycia i jej przepÂływem do wewnÂątrz. Zajmuje siĂŞ technikami, celem ktĂłrych jest doprowadzenie ciaÂła i umysÂłu do punktu, w ktĂłrym moÂżliwa jest transcendencja. Potem wszystko siĂŞ zmienia. CiaÂło jest inne, umysÂł jest inny, Âżycie jest inne. Jest to po prostu Âżycie.

WĂłz ciÂągniĂŞty przez woÂły jest przydatny, ale nie potrzeba juÂż. Teraz prowadzisz samochĂłd, nie moÂżesz wiĂŞc stosowaĂŚ techniki, ktĂłrÂą uÂżywano dla wozu ciÂągniĂŞtego przez woÂły. ByÂła potrzebna dla tego wozu, ale dla samochodu jest bezuÂżyteczna.

Tradycyjne metody wywierajÂą wpÂływ, bo sÂą tak dawne i tylu ludzi dziĂŞki nim dostÂąpiÂło w przeszÂłoÂści. MogÂą staĂŚ siĂŞ dla nas bezuÂżyteczne, ale nie byÂły bezuÂżyteczne dla Buddy, Mahavira, Patanjaliego czy Krishny. MiaÂły sens, byÂły pomocÂą. Stare metody mogÂą nie mieĂŚ teraz znaczenia, ale poniewaÂż to Budda w przeszÂłoÂści dostÂąpiÂł dziĂŞki nim, wywoÂłujÂą oddÂźwiĂŞk. TradycjonaliÂści czujÂą: “Skoro dziĂŞki tym metodom dostÂąpiÂł Budda, czemu nie ja? Ale my dziÂś jesteÂśmy w zupeÂłnie innej sytuacji: zmieniÂła siĂŞ caÂła atmosfera, caÂła sfera myÂśli. KaÂżda metoda jest organiczna pewnÂą sytuacjÂą, z pewnym umysÂłem, z pewnym czÂłowiekiem.

Przeciwnym ekstremum jest Krishnamurti. Odrzuca wszelkie metody. Ale by to uczyniĂŚ, musi odrzuciĂŚ BuddĂŞ. To druga strona tej samej monety. OdrzucajÂąc metody, musisz odrzuciĂŚ i BuddĂŞ, jeÂśli nie odrzucasz Buddy, nie moÂżesz odrzucaĂŚ jego metod.

To s¹ skrajnoœci. Skrajnoœci zawsze s¹ b³êdne. Nie mo¿esz przeczyÌ czemuœ, co jest fa³szywe, podchodz¹c do tego z przeciwnej skrajnoœci, bo przeciwna skrajnoœÌ te¿ bêdzie fa³szem. Prawda le¿y zawsze dok³adnie poœrodku. Dlatego dla mnie fakt, ¿e starej metody nie dzia³aj¹ nie znaczy, ¿e ¿adna metoda nie jest przydatna. Znaczy tylko tyle, ¿e trzeba zmieniÌ metody jako takie.

Nawet nie-metoda jest metodÂą. MoÂżliwe, Âże dla kogoÂś tylko nie-metoda bĂŞdzie metodÂą. Metoda zawsze jest prawdziwa wobec danej osoby, nigdy nie jest ogĂłlna. Gdy prawdy sÂą uogĂłlnianej stajÂą siĂŞ faÂłszem. Dlatego zawsze wtedy, gdy coÂś ma byĂŚ wykorzystane albo coÂś ma byĂŚ powiedziane, zawsze odnosi siĂŞ to do okreÂślonego czÂłowieka – do jego uwagi, do jego umysÂłu, do niego i nikogo innego.

To teÂż staÂło siĂŞ teraz utrudnieniem. Dawniej zawsze miĂŞdzy nauczycielem i uczniem panowaÂła relacja jeden do jednego. ByÂła to osobista relacja i osobiste porozumienie.

Dzisiaj zawsze jest to bezosobowe. Trzeba mĂłwiĂŚ do tÂłumu, trzeba wiĂŞc uogĂłlniaĂŚ. Ale prawdy uogĂłlnione stajÂą siĂŞ faÂłszem. CoÂś ma znaczenie tylko dla jednego okreÂślonego czÂłowieka.

Co dzieĂą stajĂŞ wobec tej trudnoÂści. JeÂśli przyjdziesz do mnie i spytasz o coÂś, odpowiem tobie, nikomu innemu. Innym razem ktoÂś inny zapyta mnie o coÂś, a ja odpowiem jemu i nikomu innemu. Te dwie odpowiedzi mogÂą byĂŚ nawet sprzeczne ze sobÂą, bo osoby, ktĂłre pytaÂły, mogÂą byĂŚ sobie sprzeczne. JeÂżeli wiĂŞc mam ci pomĂłc, muszĂŞ mĂłwiĂŚ konkretnie do ciebie. A jeÂśli mam mĂłwiĂŚ konkretnie do kaÂżdego pojedynczego czÂłowieka, muszĂŞ mĂłwiĂŚ wiele rzeczy, ktĂłre sÂą ze sobÂą sprzeczne.

KaÂżdy, kto mĂłwi ogĂłlnikami, moÂże byĂŚ spĂłjny i systematyczny, a wtedy prawda staje siĂŞ faÂłszywa, bo kaÂżde stwierdzenie, ktĂłre jest prawdziwe, musi odnosiĂŚ siĂŞ do danego czÂłowieka. Jasne -prawda jest wieczna, nigdy nie jest nowa; nigdy nie jest stara, ale prawda to urzeczywistnienie, kres. ÂŚrodki zawsze odnoszÂą siĂŞ, albo siĂŞ nie odnoszÂą, do danej osoby, do danego umysÂłu, do danego nastawienia.

Tak, jak ja widzĂŞ tĂŞ sytuacjĂŞ, czÂłowiek wspó³czesny zmieniÂł siĂŞ tak bardzo, Âże potrzebuje nowych metod, nowych technik. Chaotyczne metody sÂą pomocÂą dla wspó³czesnego umysÂłu, gdyÂż wspó³czesny umysÂł sam jest chaotyczny. Ten chaos, buntowniczoœÌ wspó³czesnego czÂłowieka, sÂą w rzeczywistoÂści buntem czegoÂś innego – ciaÂła przeciw umysÂłowi i przeciw jego stÂłumieniem. JeÂśli mamy mĂłwiĂŚ o tym w kategoriach jogi, moÂżemy stwierdziĂŚ, Âże jest to bunt oÂśrodka serca i oÂśrodka pĂŞpka przeciw mĂłzgowi.

Te oœrodki s¹ przeciwne mózgowi, gdy¿ mózg obj¹³ monopol nad ca³ym terenem ludzkiej duszy. Nie mo¿na tego d³u¿ej tolerowaÌ. Dlatego uniwersytety sta³y siê oœrodkami buntu. Nie jest to przypadkowe. Je¿eli pomyœlimy o ca³ym spo³eczeùstwie jako o organicznej ca³oœci, uniwersytet jest g³ow¹, mózgiem.

Z racji swej buntowniczoÂści, dzisiejszy umysÂł musi byĂŚ wyrozumiaÂły dla metod luÂźnych i chaotycznych. Medytacja dynamiczna pomoÂże w odsuniĂŞciu centrum ÂświadomoÂści dalej od mĂłzgu. Wtedy czÂłowiek jÂą stosujÂący nie bĂŞdzie buntowniczy, bo przyczyna buntowniczoÂści zostaÂła zaspokojona. BĂŞdzie w stanie spokoju.

Dlatego dla mnie medytacja jest nie tylko zbawieniem dla pojedynczego czÂłowieka, przemianÂą dla pojedynczego czÂłowieka, ale moÂże takÂże stanowiĂŚ podÂłoÂże do przemiany caÂłego spoÂłeczenstwa, czÂłowieka jako takiego. CzÂłowiek albo popeÂłni samobĂłjstwo, albo bĂŞdzie musiaÂł dokonaĂŚ przemiany swej energii.